W dniu 5 stycznia 2009 roku, otrzymałem decyzję z ZUS-u dotyczącą zadłużenia Spółki Cywilnej (byłem jednym z dwóch wspólników), która zaprzestała działalności w 2001 roku. Zadłużenie powstało w wyniku błędnie naliczonych składek w latach 1999-2001. ZUS był poinformowany przez Urząd Gminy o zakończeniu działalności Spółki. Żyłem w niewiedzy przez prawie osiem lat nie wiedząc o zadłużeniu. Czy w związku z opieszałością ZUS mam szansę na umorzenie spłaty odsetek?
Co do zasady, zgodnie z obowiązującym brzmieniem art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku, o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma zatem aż 10 lat na ściganie płatników składek, którzy z jakichkolwiek powodów zalegają z ich zapłatą. Dopiero po upływie tego okresu przedawniania, należności te są umarzane.
Przepisy te uległy zmianie z dniem 1 stycznia 2003 roku (w brzmieniu powyższym) na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 2002 roku, o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Do czasu zmiany, ustawa przewidywała, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, a w przypadku przerwania biegu przedawnienia, o którym mowa w ust. 5, po upływie 10 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. W tym przypadku prawdopodobnie przerwanie biegu przedawnienia nie nastąpiło, gdyż bieg przedawnienia przerywa odroczenie terminu opłacenia należności z tytułu składek, rozłożenie spłaty tych należności na raty i każda inna czynność zmierzająca do ściągnięcia tych należności, jeżeli o czynności tej został zawiadomiony dłużnik.
Powstaje zatem problem stosowania przepisów prawnych w czasie. Sama ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w art. 16 stwierdza, ze zwrotu od Zakładu składek za 1999 r. nienależnie opłaconych w 1999 r. można dochodzić do dnia 31 grudnia 2004 Tym samym, wszelkie należności za 1999 rok, winny być z dniem 1 stycznia 2005 roku umorzone jako przedawnione. Ponadto 14 tej ustawy, stwierdza, że z dniem wejścia w życie ustawy Zakład nie wydaje decyzji o ustaleniu dodatkowej opłaty płatnikom składek i instytucjom obsługującym wpłaty składek na podstawie art. 47 ust. 10c-10h ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 lutego 2001 roku, oraz w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy, w odniesieniu do wszystkich przypadków nieprzekazania lub przekazania błędnego imiennego raportu miesięcznego, deklaracji rozliczeniowej, dokumentu płatniczego lub zlecenia płatniczego zaistniałych do tego dnia. Wszczęte, a niezakończone postępowania w tych sprawach, podlegają umorzeniu.
Reasumując, naszym zdaniem (opierając się na opisie stanu faktycznego) może Pan zaskarżyć decyzję o przeliczeniu składek i wyliczeniu zobowiązania wobec ZUS, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 grudnia 2002 roku, o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, należności te winny być umorzone.
