Mieszkanie komunalne jest szczególnym rodzajem lokalu mieszkalnego. Po pierwsze z uwagi na fakt, iż gmina realizuje w ten sposób ustawowy obowiązek zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych mieszkańców, a po drugie z uwagi na, że mieszkania tego typu z reguły gmina przyznaje osobom, które z różnych powodów nie mają możliwości na zakup mieszkania lub uzyskania prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego. Co do zasady gminy przyznają lokale komunalne osobom, które posiadają odpowiednio niskie dochody w przeliczeniu na członka rodziny. Jednym z warunków jakie gminy wymagają przyznając mieszkanie komunalne, jest fakt nie posiadania przez osobę, która jest najemcą takiego mieszkania żadnego innego lokalu mieszkalnego (własnościowego lub spółdzielczego).
Zasady wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz tryb zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej określa każdorazowo w uchwale gmina. Uchwały takie określają kryteria jakie należy spełnić aby lokal mieszkalny zostatał przyznany określonej osobie. Najczęściej konieczne jest spełnienie kilku warunków:
- zamieszkują na terenie gminy z zamiarem stałego pobytu;
- nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu, a w przypadku małżonków żadnemu z nich nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu;
- spełniają określone w uchwale kryteria dochodowe.
W przypadku gdy osoba, która otrzymała przydział lokalu komunalnego przestaje spełniać określone kryteria, umowa najmu może zostać wypowiedziana a najemca zobowiązany do opróżnienia lokalu mieszkalnego. Gmina ma prawo przeprowadzać także wywiad środowiskowy aby ustalić nie tylko stan prawny ale i stan faktyczny. Wywiad środowiskowy jest prawnym środkiem umożliwiającym dokonanie oceny rzeczywistej sytuacji majątkowej, rodzinnej i bytowej osoby ubiegającej się o określone świadczenie (w tym także o udzielenie wykupu lokalu komunalnego w trybie bezprzetargowym). Już samo uniemożliwienie przeprowadzenia wywiadu stanowi podstawą do odmowy przyznania świadczenia (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt. I OSK 59/11, I OSK 60/11). Na podstawie takiego wywiadu środowiskowego organ stwierdził, że przesłała Pani spełniać wymogi do przyznania lokalu komunalnego, stąd też wypowiedzenie umowy najmu.
W przypadku wydania decyzji o cofnięciu Pani przydziału lokalu mieszkalnego, ma Pani prawo do korzystania ze środków odwoławczych. Jeżeli Pani odwołanie nie zostanie uwzględnione może Pani skorzystać z drogi sądowej zaskarżającej taką decyzję administracyjną. Proszę pamiętać, że środki odwoławcze można wnosić w określonym czasie, a po upływie czasu do ich wniesienia stają się one prawomocne i podlegają wykonaniu.