Zgodnie z treścią art. 353 [1] k.c. strony zawierają umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis ten stanowi tzw. granicę swobody umów, co oznacza w praktyce, że strony mają dowolność w kształtowaniu treści umowy, o ile wykracza on poza granice określone w tym przepisie. W szczególności strony mogą dowolnie ukształtować w umowie wynagrodzenie należne stronie za świadczenie wykonane na rzecz drugiej strony np. w postaci dodatkowego wynagrodzenia prowizyjnego.
Ponadto zgodnie z art. 354 § 1 k.c. dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.
Zasadniczą zatem kwestią jaką należy ustalić przy ocenie zasadności roszczenia będzie kwestia określenia w umowie ustalenia wynagrodzenia prowizyjnego, a także zasadności jego naliczenia. Źródłem zatem ew. roszczenia w tym zakresie jest zawarta przez Państwa umowa zlecenia. Wynagrodzenie prowizyjne jest bardzo często sposobem określenia dodatkowego wynagrodzenia. W przypadku umowy agencyjnej wprost art. 758 [1] k.c. określa, że podstawowym wynagrodzeniem agenta jest prowizja. Strony w umowie jednak mogą odmiennie określić elementy wynagrodzenia agenta. Prowizją jest jednak wynagrodzeniem, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów.
W opisanym stanie faktycznym ewentualne roszczenie związane z nie zapłaconym wynagrodzeniem prowizyjnym może być dochodzone przed sądem, ale należy pamiętać, że muszą istnieć w umowie odpowiednie zapisy. Powód będzie musiał także wykazać, że prowizja została naliczona w sposób prawidłowy zgodnie z umową.
