Witam, założyłem serwis internetowy, publikujący zdjęcia znalezione na innym portalu o różnej tematyce. Co grozi za upublicznianie wizerunku osoby? Nie ma tam nazwisk, a w regulaminie jest wpisane, że użytkownik może dodać tylko swoje zdjęcia, ale jak wiadomo różnie to jest. Czy upublicznianie wizerunku jakiejś osoby to juz przepis karny i przestępstwo ścigane z urzędu, czy pokrzywdzona osoba musi założyć sprawę w sadzie cywilnym i w końcu, czy portal ten, może mnie o coś oskarżyć?
Wizerunek człowieka stanowi jedno z dóbr osobistych chronionych przez prawo. Zgodnie z art. 23 k.c. (kodeksu cywilnego), dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Na gruncie prawa cywilnego osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania (chyba że nie jest ono bezprawne). W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (np. przeprosiny w mediach). Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku, o prawie autorskim i prawach pokrewnych stwierdza, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Zezwolenia jedynie nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 lipca 2004 roku, sygn. akt I ACa 564/04, już samo zamieszczenie na stronie portalu internetowego tzw. głębokiego linku (deep link) umożliwiającego użytkownikom tego portalu bezpośrednie (tj. z pominięciem struktury nawigacyjnej strony głównej innego portalu) otwarcie rekomendowanej witryny stanowi rozpowszechnianie wizerunku zamieszczonego na tej witrynie.
Niezależnie od odpowiedzialności cywilnoprawnej za naruszenie dóbr osobistych w postaci wizerunku, ustawa Prawo autorskie przewiduje także sankcję karne, m. in. za przywłaszczenie sobie autorstwa albo wprowadzenia w błąd co do autorstwa, a także za rozpowszechnianie bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzego utworu. Ściganie tych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego, a nie z urzędu.
Reasumując zamieszczanie wizerunku osoby, wymaga zgody osób, której wizerunek na tych zdjęciach jest uwidoczniony, poza wyjątkiem przewidzianym w prawie autorskim, a także niezbędna jest zgoda autora fotografii do ich publikacji. Zgoda taka winna być wyraźnie określona, poprzez zamieszczenie odpowiedniej zgody, że osoba zamieszczająca zdjęcia na portalu oświadcza, że posiada do nich wszelkie prawa autorskie a także, że osoby uwidocznione na zdjęciach wyraziły zgodę na ich publikację. W tym zakresie nie wystarczy samo zapoznanie się z regulaminem, który swoją drogą powinien określać zasady publikacji oraz ewentualne sankcję za ich naruszenie, ale winno być jasno określone (poprzez zaznaczenie oświadczenia – naszym zdaniem przy każdym zdjęciu).
W razie naruszenia przepisów prawa, odpowiedzialność może ponieść (na zasadzie winy) zarówno osoba, która zdjęcia zamieszcza a także w pewnym zakresie Pan (na zasadzie ryzyka) jako administrator serwisu, nawet gdyby sam Pan tych zdjęć nie publikował. Zgodnie z art. 38 ust. 1 Prawa prasowego, które w tym przypadku będzie mieć zastosowanie, odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna.
