Odpowiedź
Podstawowym obowiązkiem każdego świadka w procesie karnym jest wynikający z art. 177§1 KPK obowiązek stawiennictwa na wezwanie sądu i złożenia zeznań. To sąd w pisemnym wezwaniu skierowanym do świadka zakreśla miejsce i czas przesłuchania.
Od tej zasady istnieją pewne wyjątki:
Stosownie do treści art.177§1a KPK przesłuchanie świadka może również nastąpić przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość. Wtedy też zgodnie z art. 396§2 KPK sąd, który prowadzi postępowanie w danej sprawie może zlecić przesłuchanie świadka sędziemu wyznaczonemu ze swego składu lub sądowi wezwanemu, w którego okręgu świadek przebywa, jeżeli świadek nie stawił się z powodu przeszkód zbyt trudnych do usunięcia.
Ponadto zgodnie z treścią art.177§3 KPK świadka, który nie może stawić się na wezwanie sądu z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, można przesłuchać w miejscu jego pobytu. Jeżeli zatem mieszka Pani w miejscowości położonej np. 200 km od miejsca rozprawy sądowej, powinna Pani powiadomić wzywający sąd o ewentualnych trudnościach komunikacyjnych i usprawiedliwić tym samym swoje niestawiennictwo (w przeciwnym wypadku naraża się Pani na orzeczenie kar porządkowych).
Może Pani także zwrócić się z wnioskiem do sądu wzywającego na rozprawę, aby ten przesłuchał Panią w drodze pomocy sądowej przez sąd, w którego okręgu Pani mieszka. Wniosek taki nie zostanie uwzględniony, jeżeli odległość między miejscem zamieszkania świadka a siedzibą sądu orzekającego nie przekracza 50 km, chyba że równocześnie świadek ma być obecny w czasie oględzin lub też nie może się stawić w siedzibie sądu orzekającego z powodu przeszkód trudnych do usunięcia (§ 110 ust. 2 Regulaminu wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych).
W przypadku niemożności stawiennictwa na rozprawę należy złożyć przed terminem rozprawy pisemne usprawiedliwienie nieobecności, z podaniem przyczyny niestawiennictwa. W wyjątkowych wypadkach, jeśli nie ma możliwości pisemnego usprawiedliwienia, należy przed terminem rozprawy telefonicznie powiadomić sekretariat Wydziału w Sądzie przed, którym sprawa się toczy, o przyczynach niestawiennictwa. Z rozmowy telefonicznej pracownik sekretariatu sporządza zapisek urzędowy, który dołącza się do akt. Jeśli niestawiennictwo spowodowane jest chorobą, każda ze stron zobowiązana jest również do pisemnego usprawiedliwienia i dołączenia zaświadczenia lekarskiego wydanego przez uprawnionego lekarza sądowego.
W przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa Sąd może ukarać świadka karą pieniężną. Jednakże stosownie do treści art. 286 KPK karę pieniężną należy uchylić, jeżeli ukarany dostatecznie usprawiedliwi swe niestawiennictwo. Usprawiedliwienie może nastąpić w ciągu tygodnia od daty doręczenia postanowienia wymierzającego karę pieniężną (art. 286 KPK)
Wskazując na powyższe proponuję, więc aby w terminie 7 dniu od dnia doręczenia Pani postanowienia sądu wymierzającego karę grzywny złożyła Pani stosowny wniosek uchylenie nałożonej kary pieniężnej i wyjaśniła swoje niestawiennictwo, wskazując przy tym na znaczną odległość pomiędzy Pani miejscem zamieszkania a siedzibą sądu przed, którym sprawa się toczy, jak również na Pani szczególny stan jakim jest zaawansowana już ciąża. Wypadałoby przy tym załączyć stosowne zaświadczenie od lekarza ginekologa potwierdzające Pani ciąże. Takowy wniosek proszę złożyć w formie pisemnej i listem poleconym wysłać na adres sądu, proszę jednak pamiętać ze ma Pani na to 7 – dniowy termin.
Co do obecności na kolejnej rozprawie to może Pani złożyć wniosek o przesłuchanie Pani w miejscu pobytu lub też na odległość za pomocą urządzeń technicznych (o czym była mowa powyżej). Istniej również możliwość złożenia przez Panią wniosku o odczytanie na rozprawie protokołów zeznań złożonych na poprzednich rozprawach.
Stosownie do treści art. 392§1 KPK Sąd może odczytywać na rozprawie głównej protokoły przesłuchania świadków i oskarżonych sporządzone w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne, a żadna z obecnych stron temu się nie sprzeciwia. Ponadto w świetle §2 niniejszego artykułu sprzeciw stron, których zeznania lub wyjaśnienia nie dotyczą nie stoi na przeszkodzie odczytania protokołu.
