Dzisiaj otrzymałem z ZUS upomnienie, że nie zapłaciłem składek na FP i FGSP, ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w okresie od lutego 2000 roku do maja 2001 roku. Mam to uregulować w ciągu 7 dni. Czy zgodnie z poprzednią ustawą nie uległo to przedawnieniu po 5 latach?
Odpowiedź
W obecnym brzmieniu przepisów przedawnienie składek ubezpieczenia społecznego reguluje art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku, o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia. Należy także zaznaczyć, że poprzez pewne czynności i działania bieg terminu przedawniania może zostać zawieszony lub przerwany. W czasie zawieszenia przedawnienie nie biegnie, a w razie przerwania biegnie ono na nowo.
Do dnia 1 stycznia 2003 roku zmianie uległy przepisy w tym zakresie, na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 2002 roku, o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Do czasu zmiany, ustawa przewidywała, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, a w przypadku przerwania biegu przedawnienia po upływie 10 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.
Powstaje zatem problem stosowania przepisów prawnych w czasie, czy do składek z dnia wejścia w życie zmian ustawowych stosować należy przepisy poprzednie, czy te znowelizowane. Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, weszła w życie z dniem 01.01.2003 roku. Kwestie tą rozstrzygnął Sąd Najwyższy. W wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 23.01.2009 roku sygn. akt I UK 204/08 stwierdził, że przedawnienie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne musi być rozumiane jako instytucja szczególnie wyjątkowa. Dłuższy, 10-letni okres przedawnienia ma zastosowanie do tych należności z tytułu składek, które stały się wymagalne przed 01.01.2003 roku, jeżeli do tego dnia nie uległy przedawnieniu wg dotychczasowych przepisów.
Reasumując, w opisanym stanie faktycznym nieuiszczone składki nie uległy przedawnieniu, stąd mogą być dochodzone na drodze postępowania egzekucyjnego w administracji.
