Kiedy przedawni się roszczenie o wypłatę odszkodowania z tytułu praw autorskich, za to że nie podano mego nazwiska jako współautora w stopce redakcyjnej, czym naruszono moje prawa autorskie. Utwór został opublikowany w roku 2003. Innym słowy – do kiedy mogę wnieść pozew o odszkodowanie z powodu naruszenia moich praw autorskich?
Zgodnie z treścią art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Przepisy szczególne, a takimi są przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, mogą zawierać inne terminy przedawnienia niż wskazane w kodeksie cywilnym. Przepisy prawa autorskiego nie zawierają jednak w tym zakresie przepisów, stąd do roszczeń tych stosuje się stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. W zależności zatem od podmiotu występującego z roszczeniem okres przedawnienia może być różny. Jeżeli z roszczeniem będzie występował twórca będący osobą fizyczną, to przysługuje mu dziesięcioletni termin przedawnienia, natomiast jeśli z roszczeniami występuje twórca lub inny podmiot, który prowadzi działalności gospodarczą to okres przedawnienia wynosić będzie trzy lata.
Przepisy przewidują przedawnienie tylko roszczeń majątkowych, co wynika z treści art. 117 § 1 k.c. (z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu). Przedawnieniu podlegają wyłącznie cywilnoprawne roszczenia majątkowe. Nie podlegają przedawnieniu roszczenia nie mające charakteru cywilnoprawnego, lecz istniejące w stosunkach prawnych kształtowanych przez normy należące do innych dziedzin prawa.
W przypadku prawa autorskiego przedawnieniu na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego ulegać będą przedawnieniu roszczenia wynikające z autorskich praw majątkowych, nie będą natomiast się przedawniać roszczenia wynikające z autorskich praw osobistych. Jak wskazuje przepis art. 16 Prawa autorskiego, osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Twórca w każdym czasie może żądać zaniechania działania powodujące naruszenie jego osobistych praw autorskich do utworu, w tym także można żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jak i odpowiedniej sumy pieniężnej na oznaczony cel społeczny – zgodnie z treścią art. 78 Prawa autorskiego. Odszkodowania za naruszenie autorskich praw majątkowych, naprawy wyrządzonej szkody oraz wydania uzyskanych korzyści, twórca może żądać także w każdym czasie, ale w tym przypadku po upływie okresu przedawniania będzie możliwość powołania się na zarzut przedawnienia roszczenia.
Reasumując, w opisanym stanie faktycznym, roszczenia osobiste twórcy utworu nie przedawniają się i mogą być dochodzone w każdym czasie. Natomiast roszczenia wynikające z autorskich praw majątkowych przedawniają się z upływem lat 10, chyba że autorskie prawa majątkowe związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą, wówczas przedawniają się z upływem lat 3.
